
[I] Sonata
Czteroczęściowa
kompozycja z okresu studiów u Henryka Mikołaja Góreckiego.
I. Maestoso
II. Allegro moderato
III. Lento assai
IV. Allegro molto
Układ ten nawiązuje do
sonaty barokowej, a cechy stylistyczne jeszcze mocniej ten związek
uwidaczniają. Polifoniczna część I stanowi jakby krótkie kompendium wiedzy
kontrapunktycznej. Znajdujemy w niej przebiegi nota contra notam,
kontrapunkty: dwa na jeden, synkopowany, z głosem figurowanym, a także nutę
stałą (wysokie c4), przetrzymywaną na instrumencie przy pomocy
patyczka. Tu pojawia się również typowa niemal dla całej twórczości
Krzanowskiego trytonowo-sekundowa komórka interwałowa (drugi segment cz. I).
Część II prowadzona w tradycyjnej dla szybkich przebiegów fakturze akordeonowej
wymaga dużej precyzji ze względu na trudne układy rytmiczne lewej ręki. W
ogniwie środkowym tej części pojawia się małe fugato. Część III, akordową,
warto poznać dla samej kadencji, która stanowi jeden z najpiękniejszych
fragmentów całej twórczości Andrzeja Krzanowskiego. W efektownej części finałowej
obie ręce wykonują te same przebiegi, ale w różnych interwałach. Występują tu
również reminiscencje akordowe części I, a także struktury biegnikowe, które
staną się niedługo potem charakterystycznym i stałym elementem w muzyce
akordeonowej kompozytora.
Sonaty tej, ani
wcześniejszej – z 1970 roku, w przeciwieństwie do późniejszej II Sonaty,
kompozytor nie opatrzył numerem porządkowym. Jednakże ze względu na jej
popularność i dostępność został nadany jej nr I, a Sonatę z roku 1970
pozostawiono bez numeru.
Kompozycja była
utworem obowiązkowym w I etapie 31. Międzynarodowego Konkursu Akordeonowego w
Łodzi (1978), 17. Konkursu Akordeonowego we Francji (1987), Międzynarodowego
Konkursu Akordeonowego w Szanghaju (2006) oraz III Ogólnopolskiego Konkursu
Akordeonowego w Czechowicach-Dziedzicach
(2008).
[I] Sonata na akordeon, 24.10.2023, Czechowice-Dziedzice, wyk. Adam Maksymienko, Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Muzyczny ślad”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
#sonata