
Nokturn, Preludium i Fuga
Renoma Warszawskiego
Kwintetu Akordeonowego skłoniła Andrzeja Krzanowskiego do skomponowania ambitnych
i wymagających utworów na ten skład. Nokturn,
Preludium i Fugę poprzedziło skomponowanie w 1971 roku samego Nokturnu w dwóch wersjach: na kwartet
akordeonowy (cz. II Kwartetu) i jako Utworu na kwintet akordeonowy. Jak pisze Ewa Grabowska-Lis: Nokturn zbudowany
jest „w oparciu o naprzemienne zestawienia pełnego, akordowego brzmienia zespołu
z sekwencjami o fakturze polifonicznej. Krzanowski, wykorzystując szeroką
rozpiętość rejestrów, osiągnął przestrzeń, w której każdy głos jest wyraźnie
słyszalnym pasmem dźwiękowym. Poprzez minimalizm środków, długie, legowane
wartości wprowadził wyjątkowy klimat pewnego zatrzymania i wręcz poetyckiej
zadumy nad pięknem brzmienia”.
Preludium, a raczej – interludium, to nałożenie
na przeprowadzoną ostinatowo w rytmie nieodwracalnym, dwudźwiękową frazę
swobodnych, spokojnych przebiegów melodycznych i akordowych. W wielotematycznej
oraz wielowątkowej Fudze widoczna
jest bogata praca polifoniczna i
motywiczna. Szczególną uwagę przykuwa jednak układ agogiczno-formalny,
polegający na wielokrotnym przyspieszaniu akcji muzycznej i wprowadzeniu pauz
generalnych oraz proweniencja ludowa głównych tematów.
W 1971 roku w dwóch wersjach skomponowany został Nokturn: na kwartet akordeonowy (cz. II Kwartetu) i jako Utwór na kwintet akordeonowy.
Fuga istnieje również w wersji B jako utwór samodzielny na kwintet akordeonowy (1979), a jej wersja uproszczona została włączona jako 10. część cyklu 11 utworów na orkiestrę dziecięcą (1981).
#fuga #prekudium #kwintet #nokturn