II Kwartet smyczkowy
[…] „II Kwartet” jest jednoczęściowy i aluzyjnie nawiązuje do swobodnej
formy allegra sonatowego. Bardzo bogate są tu środki techniczno-wyrazowe,
rozległa ich skala, lecz – podobnie, jak już „I Kwartet” (w obu zresztą
wersjach) – ta kompozycja nie „wchodzi” do repertuaru charakterystycznych dla
polskiego sonoryzmu utworów, których powabem miałaby być atrakcja np. sposobów
artykulacji, składających się na katalog brzmieniowych gestów. Świat
kolorystyczny Krzanowskiego nie służy dźwiękowemu nowatorstwu (choć brzmi ono
niejako w tle), podporządkowany jest jakościom wyrazowym. Dodajmy: jakościom w
ścisłym związku z architektoniczną spójnością muzycznej formy. Nadrzędny cel
muzycznego działania – ukonstytuowanie zamkniętej i ukierunkowanej formy
muzycznej – osiągnięty został tu środkami wyłącznie czysto muzycznymi.
Ekspresja tej muzyki wyraźnie drży nutą ekspresjonizmu, jakby prawda uczucia
pragnęła przerwać barierę ówczesnej „poprawności estetycznej”. No tak – tak
też, nie tylko tak, jak w „Audycjach”, urodził się u Andrzeja Krzanowskiego
„nowy romantyzm”. To znamienne dla kompozytora, który tak często właśnie
środkami pozamuzycznymi (literackimi, poetyckimi, plastycznymi, filmowymi,
teatralnymi) swój synkretyczny przekaz artystyczny – swej muzyki w związkach
wszelakich – wyrażał i eksponował.
Andrzej Chłopecki, Kwartet smyczkowy w twórczości „pokolenia stalowowolskiego”, książeczka dołączona do płyty Pokolenie
Stalowowolskie, Fundacja
Musica Pro Bono, 2011
#kwartet